زوڵمی تەئریخی

                                                                   

حەسەن مستەفا

ئەبێ ئەمریكیێك یان ئێرانیێك یان ئینگلیزێك یان جولەكەیەك...مەسیحیێك یان هەر بیانیێكی لەمەولاو لەولا هاتوو بۆ هەرێمی كوردستان چۆن لەئێمە بڕوانن، یان ئایا كە ئێمە بڕێك زانیاریی دووراودوورمان لەسەر شێوازی ژیان‌و كولتور‌و فەرهەنگی ئەوان چنگ كەوتووە ‌و هەر یەكەی لەخانەی پێشكەوتن، مرۆدۆستی، بەرژەوەندپەرستی، دەیانبینین دەبێ ئەوان چۆن لەئێمە بڕوانن؟

ئەگەر چەند هەنگاوێك لەهەستی كوردبوونی خۆمان دووركەوینەوە‌و بەچاوێكی واقیعی‌و رەخنەگرانە لەئاكار‌و هەڵسوكەوت‌و رەفتارە سیاسی‌و مەدەنی‌و ئینسانی‌و ئابووریی‌و فەرهەنگییەكانی خۆمان بڕوانین، هەندێك راستی دەبینین كە ئەو هەستە پەنگخواردووەی كوردایەتی بەربینی پێگرتووین‌و هەڵناكەوێ بەئاسانی‌و بەڕوونی وەك چاوی بیانیێك... خۆمان ببینین.

بەڵام زۆر پێویستە ئەوە تاقیبكەینەوە‌و هەمیشە هەڵسەنگاندن بۆ كۆی ئەو بابەتانەبكەین كە زۆرجار بەملی مێژووی دادەدەین‌و وەك زولمێكی تەئریخی ناویان دەبەین، كە لەكورد كرابێ. هیچ نەبێ هەڵوەستەیەك لەسەر ( زوڵمی تەئریخی ) بكەین‌و بزانین ئایا زاراوەیەك...چەمکێك هەیە بەوناوە كوردی بەگیروگاز هێنابێ یان حەزەكەین هەمیشە شكستەكانمان وەك چەقۆیەكی ژەنگاوی بكەین بەملی ئەو رۆژگار‌و تەئریخە بەسەرچووانە، كە كورد وەك هەر میللەتێكی دیكە زیندوو نەیتوانیوە كە پێویست بكات ( سیاسەت بكات، سیاسەت بكات) یان پێویستی كرد باڵانسی بەرژەوەندییەكانی رابگرێ، ئەو باڵانسە بپارێزێ یان بۆ باڵانسی هەڕەشەكان لەسەری دۆستی زیاتر بۆ خۆی پەیدابكات... تا دەگات بەئەزمەی سەركردەیەك كە جامع‌و لەخۆبردوو یان چەند پلەیەك هەڵكشاوتربێ لەهاوكارە سیاسییەكانی نەتەوەكەی یان بەزمانی سەردەم كاریزمابێ. ئەمانە كێشەی بونیادیین نەوەك تەئریخ بەزاڵم بگرین. تەئریخ چی لەمیللەتان دەوێ ئەگەر میلەتێكی وەك كورد نەتوانێ باشترین هەلە مێژووییەكانی خۆی بقۆزێتەوە‌و لەبەرژەوەندیی خۆی بەكاریان بێنێ یان بەقوربانی بەرژەوەندییە تەسكە حزبی‌و شەخسی‌و بنەماڵەییەكانی بكات. تەئریخ شاهیدی رووداوەكانە بەسەریەكەوە، لەكۆی ئەو رووداوانەی لەم چەند ساڵە بەسەریەكدا روویانداوە، كە نەوەك هەر رۆژنامە‌و كۆوار تەنانەت سەتەلایتەكانیش خەریكە بەتەواوی فریای پەخشكردنیان ناكەون. چیمان چنیووەتەوە، لەجیاتی بەرەوپێشچوون لەهەندێ مەسەلەی بونیادی ‌و گرنگ بۆ دواڕۆژی نەتەوەیی زۆر پاشەكشەمان كردووە...ئەگەر لە 2005 بەبێ ترس‌و دوودڵی باسمان لەڕیفراندۆم دەكرد بۆ چنینەوەی ئەو دەنگانەی دەڕژانە سندوق بۆ دابڕان لەدەوڵەتێك كە سەدساڵە بەناهەق بەیەكەوە لكێنراوین ئەوا ئەبێ ئەمڕۆ كە 2016 یە بەچاوی گومان‌و دڵێكی پڕ لەڕاڕاییەوە هەنگاوهەڵێنین، ئایا ئەو پرسیارەمان لەخۆمان كردووە ئەمە بۆ؟

 بۆ ئەوەی وەڵامێكی ژیرانەمان چنگ كەوێ‌و بێلایەن بین لەحوكمی ویژدان‌و راستییەكان وەك خۆی ببینین، بەئاشكرا پاشەكشەمان بۆ بەدیاردەكەوێ لەشێوازی حوكمڕانێتی، واتا لەسیاسەتی خۆ بەڕێوەبردن‌و ئیدارەدانی چەند شارێكی ئازادكراو ‌و خۆحوكمڕان، لەباری گوزەران‌و ژیان، لە ئابووری خەڵك‌وبازاڕ، لەهەڵسوكەوتی تاكەوە تا دەستەجەمع ‌و ئازادییەكان،تەواوی گۆڕانێك ئەبینین لەئاییندەیەكی سەوز‌و پڕ بەرهەم بۆ ئاییندەیەكی نادیار‌و ناكام، لەبەرهەمێكی زۆر‌و زەوەندی سامانە سروشتییەكانی خاكی كوردستان بۆ چككردنیان‌و خاڵیبوونەوەی گیرفانی میللەت، لەدڵێكی گەرم كە لێیدەدا بۆ سەربەخۆیی بۆ بۆشایێك كە رۆژانە هەزاران دوعا ‌و گلەیی تێفڕێ دەدرێ... لەخەریكی دەركەوتنی سەركردایەتیێكی یەكگرتوو‌و خاوەن بڕیار بۆ هەڵوەشانەوە‌و لێكترازان... لەخۆشگوزەرانی هاوڵاتیان‌و خەونی وڵاتە جوان‌و سەرنجڕاكێشەكان بەرەو خۆزگە خواردن بۆ سبەینێیەك كە هەواڵی موچە لەزاری وتەبێژی حكومەت ببیستین، لەدونیابینییەكی دیموكراسی‌و ئاشتیانە كە كۆمەڵگای كوردی پێیدەنازی بەرەو تاكڕەوی‌و ئاوازی شەڕ... ئەمانە‌و دەیان خاڵی نێگەتیفی دی كە هەر هەموویان دەچنە خانەی پاشەكشەكردن، بۆیە ئەمە زوڵمێك نیە تەئریخ بیكات، بەڵكو ئەمە ئەو زوڵمەیە كە خۆمان لەخۆمانی ئەكەین.